Τι είναι το έκζεμα;

Επισκόπηση

Τα συμπτώματα του εκζέματος επηρεάζουν βρέφη, παιδιά και ενήλικες, και εκδηλώνονται συχνά στα μπράτσα, πίσω από τα γόνατα, σε χέρια, πόδια και πρόσωπο. Γενικά ο κνησμός εμφανίζεται πριν από το εξάνθημα, ενώ το δέρμα δείχνει στην όψη ξηρό, παχύ ή φολιδωτό. Οι δερματολόγοι δεν γνωρίζουν με βεβαιότητα τι ακριβώς προκαλεί το έκζεμα (γνωστό και ως ατοπική δερματίτιδα)· πιστεύουν ότι αυτή η δερματική πάθηση προκαλείται από το ανοσοποιητικό σύστημα ως αντίδραση σε εξωτερικούς ερεθιστικούς παράγοντες, ενώ επίσης φαίνεται να σχετίζεται με έναν αποδυναμωμένο επιδερμιδικό φραγμό¹ −παρόλο που μπορεί να μην υπάρχει μια προφανής αιτία. Είναι σημαντικό να εντοπίζουμε τα σημάδια του εκζέματος για να μπορούμε να ανακουφίζουμε το δέρμα. Τα δερμοκαλλυντικά προϊόντα φροντίδας μπορούν να παρέχουν παροδική ανακούφιση από τον κνησμό, ο οποίος σχετίζεται με μικροερεθισμούς του δέρματος και εξανθήματα λόγω των συμπτωμάτων του εκζέματος.

Τι είναι το έκζεμα;

Το έκζεμα είναι μια μη μεταδοτική δερματική πάθηση που προκαλεί στο δέρμα ερυθρότητα, ερεθισμό, κνησμό και αιμορραγία σε περίπτωση που ξυστεί. Οι αιτίες του εκζέματος περιλαμβάνουν διάφορους παράγοντες, όπως το γονιδίωμα, ένα υπεραντιδραστικό ανοσοποιητικό σύστημα, περιβαλλοντικές συνθήκες και ερεθιστικές χημικές ουσίες,¹ ενώ συχνά σχετίζεται με έναν αποδυναμωμένο επιδερμιδικό φραγμό,³ ο οποίος δεν συγκρατεί την υγρασία στο δέρμα αφήνοντάς το εκτεθειμένο σε ερεθιστικούς παράγοντες. Εκτός από τις παραπάνω αιτίες, συγκεκριμένοι εξωτερικοί ερεθιστικοί παράγοντες μπορούν επίσης να προκαλέσουν έξαρση του εκζέματος. Τα πιο κοινά είναι τα σκληρά υφάσματα, όπως τα μάλλινα, το υπερβολικό κρύο και η υπερβολική ζέστη, σαπούνια και απορρυπαντικά, τρίχες ζώων) ζώων, μέχρι και λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος ή κρυολογήματα.⁴ Είναι σημαντικό να αποφεύγετε αυτούς τους παράγοντες και να γνωρίζετε πώς να αντιμετωπίζετε τα κλινικά συμπτώματα του εκζέματος διατηρώντας το δέρμα ενυδατωμένο και ανακουφίζοντάς το από τον κνησμό, προκειμένου να ελαχιστοποιήσετε τις εξάρσεις και την έντασή τους. ⁵

Με τι μοιάζει το έκζεμα;

Είναι σημαντικό να έχετε υπόψη σας ότι τα κλινικά συμπτώματα του εκζέματος μπορεί να ποικίλλουν από ήπια έως σοβαρά. Το ήπιο έκζεμα εκδηλώνεται ως ξηρό, φολιδωτό δέρμα, ενώ τα πιο σοβαρά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν έντονη ερυθρότητα και ερεθισμό. Ο επίμονος κνησμός είναι μια ακόμη ένδειξη εκζέματος.⁶ Ο καλύτερος τρόπος για να βεβαιωθείτε αν έχετε έκζεμα είναι να επισκεφτείτε ένα δερματολόγο που μπορεί να διαγνώσει την αιτία των συμπτωμάτων σας.

Τύποι εκζέματος

Το έκζεμα ουσιαστικά αποτελεί ένα σύνολο δερματικών παθήσεων που προκαλούν ερυθρότητα, κνησμό και φλεγμονή στο δέρμα. Εκτός από την πιο κοινή μορφή εκζέματος, την ατοπική δερματίτιδα, με βάση τα στοιχεία του National Eczema Association υπάρχουν διάφορες άλλες μορφές.¹

Δερματίτιδα εξ επαφής: Σε αντίθεση με την ατοπική δερματίτιδα, η δερματίτιδα εξ επαφής εκδηλώνεται όταν το δέρμα έρχεται σε επαφή με συγκεκριμένους ερεθιστικούς παράγοντες και εμφανίζει ερυθρότητα, κνησμό και αίσθηση καύσου (κάψιμο). Οι πιο συνήθεις αιτίες της δερματίτιδας εξ επαφής περιλαμβάνουν χημικές ουσίες, απορρυπαντικά, αναθυμιάσεις, καπνό τσιγάρου, βαφές, , μάλλινα ρούχα, προϊόντα φροντίδας που περιέχουν αλκοόλ, σαπούνια, αρώματα και αλλεργιογόνα όπως γύρη ή τρίχες () ζώων. ¹

Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα: Αυτός ο τύπος εκζέματος συνήθως εκδηλώνεται σε περιοχές με πολλούς σμηγματογόνους αδένες (όπως η πλάτη, η μύτη και το τριχωτό της κεφαλής) και δεν προκαλείται από αλλεργική αντίδραση, αλλά πιστεύεται ότι κάποιοι μικροοργανισμοί, παίζουν κάποιο ρόλο. Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα είναι η αιτία της νινίδας στα βρέφη και της πιτυρίδας στους ενήλικες· τα συμπτώματα ποικίλλουν από ξηρές νιφάδες μέχρι λιπαρές φολίδες (λέπια) και ερυθρότητα.⁷

Δυσιδρωσικό έκζεμα: Οι μικρές, κνησμώδεις φουσκάλες που εμφανίζονται στις άκρες των δακτύλων σε χέρια και πόδια, στις παλάμες και τα πέλματα πιθανότατα είναι δυσιδρωσικό εκζεμα, το οποίο μπορεί επίσης να συνοδεύεται από ξεφλούδισμα, σκασίματα και πόνο. Το άγχος και οι αλλεργίες αποτελούν συνήθη αίτια εμφάνισης, ενώ αυτός ο τύπος εκζέματος εκδηλώνεται δύο φορές πιο συχνά στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες.⁸

Νομισματοειδές έκζεμα: Αυτός ο τύπος εκζέματος μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά οι κνησμώδεις βλάβες που έχουν σχήμα νομίσματος δείχνουν διαφορετικές από άλλους τύπους. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι τα συμπτώματα αυτού του τύπου εκζέματος προκαλούνται από τσιμπήματα εντόμων ή ξηροδερμία λόγω του χειμωνιάτικου καιρού.⁹

Δερματίτιδα εκ στάσεωςς: Αυτή η δερματική πάθηση ονομάζεται επίσης φλεβικό έκζεμα και σχετίζεται με προβλήματα κυκλοφορίας που προκαλούν πρήξιμο και συσσώρευση υγρών στα κάτω άκρα. Αυτός ο τύπος εκζέματος μπορεί να προκαλέσει διαρροή ορού από τις φλέβες στο δέρμα, καθώς επίσης ερυθρότητα, κνησμό, ξεφλούδισμα και πόνο.¹⁰

1. T. Ruzicka, B. Przybilla, J. Ring (2006) Handbook of Atopic Eczema; 2^ndedition; Springer
2. https://nationaleczema.org/research/eczema-facts/
3. Proksch, Ehrhardt et al., Journal of Dermatological Science, Volume 43 , Issue 3 , 159-169
4. http://www.weishendopublications.com/uploads/3/4/4/9/34499679/eczema.pdf
5. Sidbury R, Tom WL,et al. “Part 4: Guidelines of care for the management of atopic dermatitis. Part 4: Prevention of disease flares and use of adjunctive therapies and approaches.”J Am AcadDermatol. 2014 Jul;71(1);1218-33.
6. https://nationaleczema.org/eczema/types-of-eczema/contact-dermatitis/
7. https://nationaleczema.org/eczema/types-of-eczema/seborrheic-dermatitis/
8. https://nationaleczema.org/eczema/types-of-eczema/dyshidrotic-eczema/
9. https://nationaleczema.org/eczema/types-of-eczema/nummular-eczema/
10. https://nationaleczema.org/eczema/types-of-eczema/stasis-dermatitis/