Κνησμός στο πρόσωπο & στο σώμα: Πώς να τον αντιμετωπίσεις

Επισκόπηση

Αν έχετε νιώσει ποτέ κνησμό (φαγούρα) στα μπράτσα, στα πόδια ή στο πρόσωπο, δεν είστε οι μόνοι. Αυτές οι περιοχές επηρεάζονται από τον κνησμό (φαγούρα) που προκαλείται από ποικίλους παράγοντες, ενώ κάποιοι επηρεάζουν μόνο αυτά τα σημεία του σώματος. Η φαγούρα μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από ενοχλητική −αλλά η κίνηση του ξεσμού μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση και να τραυματίσει το δέρμα, με αποτέλεσμα να προκαλέσει μόλυνση. Παρακάτω παρουσιάζουμε κάποιους λόγους που εξηγούν γιατί νιώθετε κνησμό (φαγούρα) σε πόδια, μπράτσα ή πρόσωπο, καθώς και διάφορες προτάσεις που θα σας βοηθήσουν να βάλετε τέλος στη φαγούρα.

Χρήσιμες συμβουλές για τη φαγούρα σε πόδια, μπράτσα ή πρόσωπο¹

• Ενυδατώστε το δέρμα τακτικά, ειδικά μετά το μπάνιο ή το ντους
• Μειώστε τον χρόνο του μπάνιου ή του ντους
• Αποφύγετε σκληρά σαπούνια, απορρυπαντικά με άρωμα ή χρώμα
• Χρησιμοποιήστε υγραντήρα
• Φορέστε μαλακά υφάσματα, όπως βαμβακερά ή μεταξωτά
• Πίνετε άφθονο νερό

Οι βασικές αιτίες της φαγούρας στο δέρμα

Για να ανακουφιστείτε αποτελεσματικά από τη φαγούρα, είναι σημαντικό να καταλάβετε γιατί νιώθετε την επιθυμία να ξύσετε το δέρμα σας. Παρακάτω παρουσιάζουμε ορισμένους συνήθεις λόγους που εξηγούν γιατί μπορεί να νιώθετε φαγούρα στα μπράτσα, στα πόδια ή το πρόσωπο.

Ξηροδερμία: Εκτός από το ξεφλούδισμα και την αίσθηση «τραβήγματος», το αφυδατωμένο δέρμα μπορεί να προκαλέσει φαγούρα στα πόδια² (ειδικά μετά το ξύρισμα).

Η φαγούρα του δρομέα: Αν έχετε νιώσει ποτέ φαγούρα στα πόδια κατά τη διάρκεια ή μετά το τρέξιμο, ο λόγος είναι η φαγούρα του δρομέα. Αυτή η παροδική φαγούρα είναι συνήθως αισθητή στους μηρούς και τις γάμπες και προκαλείται από την αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος³ και την απελευθέρωση ισταμίνης κατά τη διάρκεια της άσκησης.⁴

Θυλακίτιδα: Όταν γυμνάζεστε μπορεί να σας βολεύουν οι στενές φόρμες και τα κολάν, αλλά όταν τα φοράτε πολύ συχνά και δεν κάνετε ντους αμέσως μετά την άσκηση μπορεί να προκαλέσουν θυλακίτιδα. Αυτός ο ερεθισμός των τριχοθυλακίων συνδέεται συχνά με μόλυνση που μπορεί να εκδηλώσει μικρά κόκκινα εξογκώματα και φαγούρα στα πόδια.⁵

Έκζεμα: Το ερυθρό, φολιδωτό δέρμα και ο έντονος κνησμός που συνδέονται με το έκζεμα συνήθως εκδηλώνονται σε διάφορες περιοχές του δέρματος, όπως στο πρόσωπο, πίσω από τα γόνατα και στο εσωτερικό των αγκώνων. Αν έχετε εντοπίσει τους παράγοντες που προκαλούν έξαρση του εκζέματος και εφαρμόζετε συχνά ενυδατική κρέμα μαζί με προϊόντα θεραπείας του εκζέματος που περιέχουν συστατικά όπως υδροκορτιζόνη θα σας βοηθήσει να διατηρείτε τα συμπτώματα −και τη φαγούρα σε μπράτσα, πόδια και πρόσωπο− υπό έλεγχο.⁶

Ψωρίαση: Αν νιώθετε κνησμό (φαγούρα) στα γόνατα συνοδευόμενο από ερυθρότητα και υπάρχουν παχιές, φολιδωτές κεράτινες πλάκες στο δέρμα, ο ένοχος είναι μάλλον η ψωρίαση. Αυτή η δερματική πάθηση εκδηλώνεται συχνά στους αγκώνες, ενώ μπορεί να προκαλέσει τα ίδια συμπτώματα (και φαγούρα) στα φρύδια, στην περιοχή ανάμεσα στη μύτη και το άνω χείλος, στο μέτωπο και κατά μήκος της γραμμής των μαλλιών.. Όπως και το έκζεμα, η ψωρίαση απαιτεί προληπτικά μέτρα, ανακούφιση από τον κνησμό (τη φαγούρα) και συνεχή φροντίδα για να διατηρούνται τα συμπτώματα, όπως η φαγούρα στα μπράτσα, πόδια και πρόσωπο, υπό έλεγχο.⁷

Διαβήτης: Όσοι νιώθουν συχνά κνησμό (φαγούρα) στα κάτω άκρα λόγω ξηροδερμίας και κακής κυκλοφορίας⁸ μπορούν να αναζητήσουν στοχευμένα προϊόντα κατά του κνησμού που καταπραΰνουν το δέρμα. Επίσης σημαντική είναι η ενυδάτωση του ξηρού δέρματος. Οι ενυδατικές κρέμες με κεραμίδια (ceramides) βοηθούν στην αποκατάσταση της λειτουργίας του επιδερμιδικού φραγμού για να μπορεί το δέρμα να διατηρεί την υγρασία του.

Θυλακική υπερκεράτωση: Η θυλακική υπερκεράτωση είναι μια ακίνδυνη δερματική πάθηση που εκδηλώνεται συνήθως στο πίσω μέρος των μπράτσων και προκαλείται από τη συσσώρευση μιας πρωτεΐνης που λέγεται κερατίνη, η οποία φράσσει το άνοιγμα των τριχοθυλακίων −και μπορεί να προκαλέσει κνησμό (φαγούρα) στα μπράτσα.⁹ Αν τα προϊόντα περιποίησης που χρησιμοποιείτε δεν σας ανακουφίζουν από τη φαγούρα, τότε μάλλον έχετε επιπλέον δερματικά συμπτώματα, ή αν χρειάζεστε βοήθεια για να εντοπίσετε την αιτία της φαγούρας στο δέρμα, σας συνιστούμε να επισκεφτείτε ένα δερματολόγο.

Πώς να σταματήσετε τη φαγούρα στο δέρμα

Σε συνδυασμό με την αποφυγή των αιτιών που μπορεί να προκαλέσουν κνησμό (φαγούρα), μια λύση για να την αντιμετωπίσετε στο δέρμα είναι να συμβουλευτείτε τον δερματολόγο ή τον φαρμακοποιό για να σας προτείνει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Αυτά τα συστατικά προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση από κνησμό (τη φαγούρα) και σας βοηθούν να αποφύγετε την κίνηση του ξεσμού, που μπορεί να τραυματίσει και να μολύνει το δέρμα.¹⁰ Είναι σημαντικό να ενυδατώνετε το δέρμα (ειδικά μετά το ντους που το δέρμα είναι ακόμη νωπό), καθώς έτσι αποφεύγετε τον ξεσμό που προκαλεί η ξηροδερμία.

1. https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/side-effects/skin-nail-changes/pruritus-pdq
2. Baumann, L. (2009) Cosmetic Dermatology: Principles and Practice (pp.83-91). NewYork: McGraw-HillMedical
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1591787/
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22223343/
5. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/folliculitis/symptoms-causes/syc-20361634
6. T. Ruzicka, B. Przybilla, J. Ring (2006) Handbook of Atopic Eczema; 2^ndedition; Springer
7. https://www.researchgate.net/profile/Michelle-Lowes/publication/6490912_Lowes_MA_Bowcock_AM_Krueger_JGPathogenesis_and_therapy_of_psoriasis_Nature_445866-873/links/00b7d52cb07b330b21000000/Lowes-MA-Bowcock-AM-Krueger-JGPathogenesis-and-therapy-of-psoriasis-Nature-445866-873.pdf
8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2885583/